Μπορεί η γνώμη μας για τον εαυτό μας να καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία μας;

Γιατί η εξυπνάδα και το ταλέντο δεν εγγυώνται την επιτυχία; Αντίθετα, πώς μπορούν να σταθούν εμπόδιο;
Γιατί η συνεχής επιβράβευση της εξυπνάδας και του ταλέντου δεν ενθαρρύνουν την αυτοεκτίμηση, αλλά την διακυβεύουν;
Πώς αλλάζοντας νοοτροπία αυξάνουμε τις επιδόσεις  και την παραγωγικότητά μας;

Η νοοτροπία – mindset είναι ο αγγλικός όρος-  είναι μια απλή ιδέα που διατυπώθηκε από την ψυχολόγο του Πανεπιστημίου Stanford, Carol Dweck.

Ο όρος αναφέρεται στο αν πιστεύουμε ότι οι ικανότητές μας, όπως η νοημοσύνη και το ταλέντο, είναι σταθερά ή μεταβλητά χαρακτηριστικά μας.

Οι άνθρωποι με σταθερό τρόπο σκέψης (fixed mindset):

• Πιστεύουν ότι οι βασικές τους ικανότητες, όπως η νοημοσύνη ή το ταλέντο τους, είναι σταθερά  και αμετάβλητα χαρακτηριστικά.
• Αντιπαθούν ή αποφεύγουν προκλήσεις  φοβούμενοι ότι δεν θα τα καταφέρουν
• Χάνουν το ενδιαφέρον τους όταν δυσκολέψουν τα πράγματα.
• Χρειάζονται επιβράβευση ακόμα και για να προσπαθήσουν
• Απογοητεύονται αμέσως μετά από μια αναποδιά ή αποτυχία.
• Τα παρατάνε εύκολα.
• Επαναπαύονται στην ευφυΐα ή το ταλέντο τους, αντί να τα αναπτύσσουν.
• Πιστεύουν  ότι αρκεί να έχεις ταλέντο για να πετύχεις – χωρίς προσπάθεια.

Οι άνθρωποι με αναπτυξιακό τρόπο σκέψης (growth mindset):

• Πιστεύουν ότι οι βασικότερες ικανότητές τους μπορούν να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν μέσω της προσπάθειας και της σκληρής δουλειάς.
• Εθελοντικά αποζητούν προκλήσεις και λειτουργούν καλά υπό πίεση.
• Πεισμώνουν όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.
• Δεν τους πτοούν οι αναποδιές και τα λάθη
• Πιστεύουν ότι η σκληρή δουλειά είναι απαραίτητη. Το μυαλό και το ταλέντο είναι απλώς το σημείο εκκίνησης.

Αυτή η νοοτροπία δημιουργεί αγάπη για την μάθηση και μια επιμονή που είναι απαραίτητη για μεγάλα επιτεύγματα. Σχεδόν όλοι οι σπουδαίοι άνθρωποι είχαν αυτή τη νοοτροπία.

Πώς διαμορφώνεται η νοοτροπία μας;

H Dweck ισχυρίζεται ότι διαμορφώνεται η νοοτροπία μας αρκετά νωρίς στην παιδική μας ηλικία, συχνά μέσω του τρόπου που μεγαλώνουμε ή των εμπειριών μας στο σχολείο.
Παιδιά που διδάσκονται ότι πρέπει να είναι μαθητές του 20 αντί να αγαπούν τη μάθηση τείνουν να αναπτύσσουν σταθερή νοοτροπία. Ανησυχούν για το πώς θα τα κρίνουν και φοβούνται ότι δε θα ανταπεξέλθουν  στις προσδοκίες των άλλων.
Τα παιδιά που διδάσκονται πώς να εξερευνούν, να ανακαλύπτουν, να απολαμβάνουν νέες προκλήσεις είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν νοοτροπία ανάπτυξης. Αντί να βλέπουν τα λάθη, ή τους χαμηλούς βαθμούς σαν εμπόδια, είναι πρόθυμα να βρουν νέους τρόπους μέχρι να φτάσουν το στόχο τους.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ως γονείς;

•  Επιβραβεύουμε την προσπάθεια παρά να εστιάζουμε μόνο στο αποτέλεσμα
• Αναγνωρίζουμε τη σκληρή δουλειά που έκαναν
• Περιγράφουμε τι μας αρέσει περισσότερο στην εργασία τους

Η νοοτροπία ανάπτυξης δε σημαίνει ότι μπορούμε όλοι να γίνουμε Αϊνστάιν ή Μότσαρτ αν εκπαιδευτούμε και προσπαθήσουμε πολύ.  Αλλά μπορούμε να φτάσουμε τo δικό μας καλύτερο εαυτό.

Ποιός ξέρει πόσο ψηλά μπορούμε να φτάσουμε;